April 3 ရက္ ဒီေန႔မွာ US မွာ iPad wifi version ကိုု စၿဖန္႔ပါၿပီ။ အရင္အတိုုင္းပါပဲ Apple ဒီတစ္ၾကိမ္လဲ ေအာင္ၿမင္ပါတယ္.. အခုုစာေရးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ Fifth Ave Road က Apple Store ေရွ့မွာ လူေတြတန္းစီေနၾကတာကိုု live ၾကည့္လိုု႔ ရေနတယ္။ iPad ဝယ္ဖိုု႔တန္းစီေနၾကတာပါ ပထမဆံုုး စစီတဲ့ တစ္ေယာက္ ကဆိုုရင္ April 1 ရက္ေန႔ကတည္းက စီေနခဲ့တာပါ။ အမွန္ေတာ့ ဒီပိုု႔စ္က iPad အေၾကာင္းေၿပာဖိုု႔ မဟုုတ္ပါဘူး။ Plug in တစ္ခုု အေၾကာင္းေၿပာမလိုု႔ပါ။ အဲဒီ plug in ထည့္ထားရင္ site, blog ကိုု iPad, iPhone, iPod Touch ကေန jailbreak လုုပ္ ၿမန္မာစာ ထည့္စရာမလိုုပဲ စာတန္းဖတ္လိုု႔ ရပါတယ္။ Plug in နာမည္က Myanmar Font Embedder လိုု႔ ေခၚပါတယ္။

ဒီ plug in က WordPress Blogging CMS အတြက္ ေရးထားတာပါ။ ဒီ plug in ကိုု plug in folder ထဲထည့္ သြင္းထားရံုုနဲ႔ ကိုုယ့္ဆိုုဒ္ကိုု Apple handheld devices ေတြကေန ၿမန္မာစာဖတ္လုုိ႔ရႏိုုင္မွာပါ။ size အေနနဲ႔ ေသးငယ္ၿပီး လက္ရွိထြက္တဲ့ iPad အတြက္ပါ ဆိုုဒ္ကိုု အလိုုေလ်ာက္ optimize လုုပ္ေပးသြားမွာပါ။ ဘယ္လိုု အလုုပ္လုုပ္လဲ စၾကည့္ရေအာင္ပါ။

iPhone, iPad, iPod Touch ေတြက Safari browser ကိုု သံုုးထားတာပါ။ Safari က webkit ဆိုုတဲ့ rendering engine ကိုု သံုုးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကံေကာင္းစြာပဲ Mobile Safari version မွာ font embed လုုပ္လိုု႔ ရႏိုုင္ပါတယ္။ တစ္ခုုထဲေသာ embed လုုပ္လိုု႔ရတဲ့ အမ်ိဳးအစားက .svg font ကိုုသာ လုုပ္လုုိ႔ရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္ အခုု plug in ထဲမွာ .svg font (Zawgyi font) ကိုု သံုုးထားပါတယ္။

Font Embed လုုပ္တာက ဟုုတ္ပါၿပီ အခုု plug in က handheld mobile devices ေတြ အတြက္ဆိုုေတာ့ ေနာက္တစ္ခုုက ကြန္နက္ရွင္ကိုု ထည့္တြက္ရပါတယ္။ Wifi နဲ႔သံုုးရင္ ကြန္နက္ရွင္က ၿမန္မွာပါပဲ 3G အတြက္ၾကေတာ့ file size ကိုု optimize လုုပ္ဖိုု႔ လိုုပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ လက္ရွိ Zawgyi font ထဲက မလိုုအပ္တဲ့ အၿခားဘာသာ စကား glyph ေတြ၊ kerning ေတြကိုု Font Lab ထဲမွာ ဖယ္ထုုတ္လိုုက္တဲ့ အတြက္ file size က 94KB အထိ က်သြားပါတယ္။ 3G မွာ ပံုုမွန္လိုုင္းမိတဲ့ အခ်ိန္မွာ 155kb/s ေလာက္ ရႏိုုင္တာမိုု႔ ဒီေဖာင့္အတြက္ 5 စကၠန္႔ထက္ နဲတဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ဖုုန္းထဲကိုု ေရာက္သြားမွာပါ။ အၿခား site က ဖိုုင္ေတြပါ download လုုပ္ၿပီးရင္ေတာ့ ဆိုုဒ္ကိုု ၿမန္မာလိုု စဖတ္လိုု႔ရပါၿပီ။ တစ္ခုုရွိတာက ဒီ plug in က Mobile Phone Safari အတြက္ plug in မဟုုတ္ပါဘူး WordPress blog ေတြအတြက္ plug in ၿဖစ္တာမိုု႔ ဒီ plug in သြင္းထားတဲ့ site ေတြသာ ဖတ္လိုု႔ရမွာပါ။ အၿခား blog ေတြေရာက္သြားရင္ေတာ့ ေလးေထာင့္တံုုးေတြ ၿပန္ၿဖစ္သြားမွာပါပဲ။ ေနာက္ CBox လိုု iFrame embed ထည့္ထားတာေတြကိုုေတာ့ အလုုပ္မလုုပ္ပါဘူး။

ေနာက္တစ္ခုုက ဒီ plug in သြင္းလိုုက္တာနဲ႔ ဆိုုဒ္ကိုု အလိုုေလ်ာက္ iPad, iPhone ေတြအတြက္ optimize လုုပ္ေပးသြားမွာပါ။ Image ေတြကိုု အလိုုေလ်ာက္ ခ်ံဳ႕ေပးသြားမွာပါ။ ေနာက္ Viewport ကိုုလဲ အလိုုေလ်ာက္ device width အလိုုက္ ေၿပာင္းေပးသြားပါမယ္။ iPad က resolution 1024×768ရွိတာမိုု႔ iPad နဲ႔ ၾကည့္တဲ့ အခါလဲ အလိုုေလ်ာက္ေၿပာင္းေပးမွာပါ အရင္တုုန္းက code ေတြက width ေတြကိုု 320 နဲ႔ ထားၾကေလ့ရွိတာေတြက iPad ထြက္လာရင္ ပံုုပ်က္ကုုန္မွာပါ အခုုကေတာ့ အလိုုေလ်ာက္ၿပင္ေပးထားပါတယ္။ တကယ့္ iPad နဲ႔ကေတာ့ ေနာက္လေလာက္ၾကမွပဲ မဝယ္ဘဲ စမ္းၾကည့္လုုိက္ဦးမယ္။ ေနာက္ iPad က ေအာက္မွာ ၿပထားတဲ့ user agent သံုုးပါတယ္..

အခုု plug in က Apple handheld devices ေတြ iPhone OS မွာပဲ အလုုပ္လုုပ္ပါတယ္။ Google Android, Windows Phone, Symbian နဲ႔ အၿခား OS ေတြအလုုပ္မလုုပ္ပါဘူး .svg font input လက္ခံမွ အလုုပ္လုုပ္မွာပါ။ Font embed လုုပ္ထားတဲ့ အတြက္ ပံုုမွန္ desktop ေတြနဲ႔ ၾကည့္ရင္ ေလးမသြားပါဘူး။ ဘာလုုိ႔လဲဆိုုေတာ့ Apple Handheld devices ၿဖစ္မွ ေဖာင့္ကိုု download လုုပ္ယူတာပါ။ ေနာက္ Site ကိုု plug in ထည့္ၿပီးတဲ့ အခါ Bookmark လုုပ္ရင္ Add to Home Screen နဲ႔ လုုပ္ယူလိုုက္ရင္ Myanmar iPhone OS icon ေလးေတြ တင္ေပးသြားပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီးလိုု႔ ဖြင့္ၾကည့္ရင္လဲ address bar ေဖ်ာက္ေပးထားပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ top bar ကိုုလဲ ဖတ္ရလြယ္တဲ့ အနက္ေရာင္ ေၿပာင္းထားပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုုက လက္ရွိ သံုုးထားတဲ့ Zawgyi Font က ရိုုးရိုုး rendering မပါတဲ့ ေဖာင့္ၿဖစ္ပါတယ္။ Rendering ပါတဲ့ Zawgyi 2009 မဟုုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Zawgyi 2009 သံုုးထားရင္ ေကာင္းေကာင္း အလုုပ္မလုုပ္ပဲ ဖတ္လိုု႔ နားလည္ရံုုေလာက္ ပံုုပဲၿပပါလိမ့္မယ္။ Zawgyi font က Standard Unicode မဟုုတ္ေပမယ့္ Unicode code point ေတြ ယူသံုုးထားတာမိုု႔ plug in ထဲမွာ Content Type ကိုု UTF-8 အေနနဲ႔ meta data သံုုးၿပီး ေၾကၿငာထားပါတယ္။ UTF-8 က backward-compatible ၿဖစ္တဲ့ အတြက္ ASCII font ေတြကိုု လဲ အလုုပ္လုုပ္ပါတယ္။ ဘာလိုု႔ ေၾကၿငာရတာလဲဆိုုရင္ default web mapping (HTTP 1.1 spec) အရ Latin-1 (only represent 256 characters) နဲ႔ အလုုပ္လုုပ္တာမိုု႔ web layout rendering မွန္ေအာင္ ေၿပာင္း ေၾကၿငာတာပါ။

iPhone မွာ ၿမန္မာစာ ေပၚဖိုု႔ ဆိုုရင္ အၿခားနည္းလမ္းေတြ ရွိပါေသးတယ္.. ဥပမာ Server side ကေန font နဲ႔ image generate ထုုတ္ေပးတာမ်ိဳး Cufon လိုု javascript သံုုးတာမ်ိဳး Face Lift သံုုးတာေတြ ရပါတယ္။ SIFR ကေတာ့ flash သံုုးတာမိုု႔ flash မရတဲ့ အိုုင္ဖုုန္း မွာ အလုုပ္မလုုပ္ပါဘူး။ အခုု .svg သံုုးထားေတာ့ image generate လုုပ္ၿပီး download လုုပ္ယူရတာထက္ ပိုုၿမန္ပါတယ္။ ေနာက္ select လုုပ္လုုိ႔ရပါတယ္ Copy, Cut, Paste လုုပ္လိုု႔ ရပါတယ္။ (Select လုုပ္ရင္ .svg font ၿဖစ္တာမိုု႔ space ပါမွ select လုုပ္ရလြယ္ႏိုုင္ပါတယ္) အနည္းဆံုုးေတာ့ အၿခား iPhone App ေတြၿဖစ္တဲ့ FaceBook, Tweetdeck က ေလးေထာင့္တံုုး ၿမန္မာစာေတြကိုု copy ကူးၿပီး blog ေအာက္က comment text box ထဲ paste လုုပ္ရင္ စာဖတ္လိုု႔ရပါေသးတယ္. Submit ေတာ့ မႏွိပ္ၾကနဲ႔ေပါ့ေနာ္ =P ေနာက္ အားမွ iPhone optimize Myanmar Text Box လုုပ္ဖုုိ႔ အစီအစဥ္ေတာ့ရွိပါတယ္။

Apple iPad, iPhone, iPod Touch with any OS using Safari and 3rd Party Browsers.

ဟုုတ္ကဲ့ ခင္ဗ် အခုု plug in က Open Source ပါ ဘာလိုု႔လဲဆိုုေတာ့ PHP နဲ႔ တန္းၾကည့္လုုိ႔ ရတာမိုု႔ပါ။ Code ကလဲ မသိရင္ အေတာ္ၾကိဳးစား ယူထားရတယ္ ထင္မယ္ မဟုုတ္ပါဘူး WordPress Header ထဲကိုု လိုုခ်င္တဲ့ code ေတြ inject လုုပ္လိုုက္တာပါပဲ။ အဓိက ေခါင္းစားသြားတာက Java Batik သံုုးၿပီး font lab ကေန optimize လုုပ္ထားတဲ့ zawgyi font ကိုု .svg convert လုုပ္တုုန္းကပဲ error ေတြနဲ႔ ေခါင္းစားပါတယ္။ Mac OS Java Runtime ပဲ ကိြဳင္တာလား ဘာလား မသိပါဘူး။ ေနာက္ဆံုုးေတာ့လဲ အလုုပ္ၿဖစ္သြားပါတယ္။ အၿခား ေဖာင့္ေတြအတြက္ လဲ လုုပ္ဖိုု႔ ၾကိဳးစားပါေသးတယ္ Myanmar3 မွာ header file error ေပၚေနလုုိ႔ ရပ္ထားလိုုက္ပါတယ္။

အခုု plug in က Apple devices ေတြအတြက္ အဓိက ရည္ရြယ္တာ မဟုုတ္ပဲ Myanmar စာ ေဖာင့္မထည့္ဘဲ ဖတ္လိုု႔ ရႏိုုင္ေအာင္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ Zawgyi မွမဟုုတ္ပါဘူး အၿခား font အမ်ိဳးအစားေတြ type ေတြ embed လုုပ္ဖိုု႔လဲ စဥ္းစားထားပါတယ္။ Open Source ၿဖစ္တာမိုု႔ အားလံုုး ဝိုုင္းကူညီၾကရင္ font မ်ိဳးစံုုကိုု Web Standards နဲ႔ အညီ embed လုုပ္ႏိုုင္တဲ့ plug in တစ္ခုု ၿဖစ္လာဖုုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ Mobile phone optimize plug in (framework) လဲ လုုပ္ဖုုိ႔ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။

GNU License ကိုု သံုုးထားပါတယ္။ မည္သူမဆိုု ဆက္ၿပီး develop လုုပ္ႏိုုင္ပါတယ္။ free ဆက္ေပးႏိုုင္ပါတယ္။ modify လုုပ္ႏိုုင္ပါတယ္။ ေရာင္းစားလုုိ႔ ေတာ့ မရပါဘူး။ တစ္ဆက္ထဲေၿပာတာပါ Myanmar Font Plug In သြင္းဖိုု႔ အတြက္ database back up လုုပ္ထားစရာလဲ မလိုုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၿဖစ္ႏိုုင္ရင္ back up လုုပ္ၿပီးမွ သံုုးပါ ဘာလိုု႔လဲဆိုုေတာ့ တစ္ခုုခုု error ၿဖစ္ခဲ့ရင္ ကြ်န္ေတာ္ တာဝန္ယူ ရွင္းေပးမွာ မဟုုတ္ပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ blog 5 ခုုေလာက္မွာ စမ္းၾကည့္ၿပီးပါၿပီ ဘာ error မွေတာ့ မေတြ႔မိပါဘူး။ မေတြ႔မိဆိုု font embed လုုပ္ရံုုပဲကိုုး။

Latest Version 0.07 (Release on April 3, Same Day that iPad launch at US)

ေလာေလာဆယ္မွာ iPad, iPhone, iPod Touch ကေန blog ၾကည့္ခ်င္တဲ့ သူေတြ အတြက္ အဆင္ေၿပေအာင္ plug in သြင္းထားၿပီးသား blog ေတြကိုု စုုထားခ်င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ plug in သြင္းထားၿပီးပါက ေအာက္ဖက္မွာ comment ေပးခဲ့ႏိုုင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ List လုုပ္ထားပါမယ့္။

ဒီ plug in လုုပ္ႏိုုင္ဖိုု႔ အကူအညီေတြ ေပးခဲ့တဲ့ Snook.ca ကိုုလဲ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေၿပာလုုိပါတယ္။